Gas

Vikidiatik
Nabigaziora joan Bilaketara joan
Gasa garraiatzeko, hirietan egiten diren hodiak.

Gasa materiaren egoeretako bat da, egoera likido eta solidoarekin batera.

Gasak ez dauka forma eta bolumen jakinik, fluidoa delako, hau da, libreki mugitzen diren atomo edo molekulez osatua dagoelako. Likidoak ere fluidoak dira eta, gasak bezala, ez dauka halako forma zehatzik. Gasen eta likidoen forma fluido edo jariakin horiek gordetzen dituzten ontzien araberakoa da. Baina likido baten gainazala beti da horizontala, geldirik dagoenean ontzi baten barruan, grabitatearen eraginez; horrelakorik ez da gertatzen beti gasekin, ordea, libre aurkitzen duten espazio guztia betetzera jotzen baitute.

Materiaren egoerak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Materia ez dago beti egoera berean. Hiru agregazio-egoera nagusi ditu: egoera solidoa, likidoa eta gaseosoa. Egoera bakoitzak berezko ezaugarriak ditu:

  • Solidoek forma eta bolumen propioa dute.
  • Likidoek ez dute formarik. Ontziaren forma hartzen dute eta hortaz, bolumen zehatza dutela esaten da.
  • Gasek ontziaren forma hartzen dute. Ez dute bolumen zehatzik, espazio guztia okupatzen dute eta.

Egoera-aldaketak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Likido batzuk, presio edo tenperatura aldaketaren ondorioz, beste egoera batera pasa daitezke; adibidez, ura berotzen denean lurrundu egiten da, lurrun edo gasa, alegia; bestalde, ura asko hoztuz gero, izoztu egiten da, hau da, solido bihurtzen da.

  • Solido bat likido bihurtzeari fusioa edo urtzea deitzen zaio.
  • Likido bat solido bihurtzeari solidotzea edo solidifikazioa deitzen zaio.

Eta, bestetik:

  • Solido bat zuzenean (egoera likidotik igaro gabe) gas bihurtzeari sublimazioa deitzen zaio.
  • Gas bat zuzenean (egoera likidotik igaro gabe) solido bihurtzeari kondentsazio solidoa edo kristalizazioa deitzen zaio.